Traktat Arystotelesa Peri hermeneias, zwany w polskiej tradycji Hermeneutyką, jest jednym z najważniejszych tekstów poświęconych logice i logicznym aspektom języka w dziejach filozofii europejskiej. Aż do końca średniowiecza był to jeden z podstawowych podręczników logiki, a wiele pojęć wprowadzonych w tym traktacie jest stosowanych do dzisiaj. Głównym tematem Hermeneutyki jest struktura prostych zdań oznajmujących oraz relacje logiczne zachodzące między nimi. Arystotelesa interesuje w szczególności pojęcie zdania sprzecznego, które odgrywa istotną rolę w jego teorii dyskusji dialektycznej. Inne poruszane tematy to koncepcja znaczenia (trójkąt semantyczny „słowa – myśli – rzeczy”), natura nazw i czasowników, różne typy orzekania oraz relacje między pojęciami modalnymi. Arystoteles omawia tu również słynny „problem bitwy morskiej”, czyli pytanie o to, czy założenie, iż zdania o przyszłości posiadają wartość logiczną, pociąga za sobą tezę determinizmu.

Książka zawiera nowy polski przekład Hermeneutyki, wstęp omawiający najważniejsze pojęcia Arystotelesowskiej teorii języka oraz obszerny komentarz z objaśnieniami do tekstu. Do komentarza dołączony jest dodatek poświęcony teorii semantycznej Arystotelesa.

Tłumaczenie: Tomasz Tiuryn

Data wydania: 2018

Format: PDF

Liczba stron: 590

Spis treści

Podziękowania 5

Stosowane skróty 7

Wstęp. Wprowadzenie do Arystotelesowskiej filozofii języka 9

1. Tytuł i przedmiot dzieła Arystotelesa. Interpretacje komentatorów starożytnych  9

2. Sens hermēneia w grece klasycznej. Znaczenie tytułu Peri hermeneias 18

3. Przedmiot dzieła Arystotelesa 25

4/ Głos / wyrażenie głosowe (phonē) 33

5. Nazwa (onoma) 39

6. Czasownik (rhēma) 45

7. Wypowiedź (logos) 53

8. Rzecz (pragma). Trójkąt semantyczny 63

9. Sprzeczność (antiphasis) 86

10. Twierdzenie (kataphasis) i przeczenie (apophasis) 97

11. Wyjątki od zasady ZPF  108

12. Uwagi ogólne. Zasady przyjęte w przekładzie  114

Peri hermeneias  119

Komentarz  178

Rozdział 1  178

Rozdział 2  218

Rozdział 3  238

Rozdział 4  261

Rozdział 5  267

Rozdział 6  273

Rozdział 7  277

Rozdział 8  292

Rozdział 9  304

Rozdział 10  415

Rozdział 11  439

Rozdział 12  464

Rozdział 13  472

Rozdział 14  491

Dodatek. Teoria semantyczna Arystotelesa  505

1. Trójkąt semantyczny. Oznaczanie rzeczy  505

2. Psychologiczna podstawa znaczenia  522

3. Semantyka nazw. Nazwy homonimiczne  532

4. Typy pragmata w Arystotelesowskiej teorii języka  546

5. Pojęcie pragma a pojęcie bytu  554

6. Zdania egzystencjalne  559

Słownik  565

Bibliografia  567

Indeks osób  580

Indeks rzeczy  584